Haziran 20, 2025

Kandırada Keten Tarımı Tekrar Canlanıyor

Kocaeli'nin Kandıra ilçesinde, 40 yıl ortadan sonra keten bitkisi tekrar toprakla buluşturuldu. KETENKÖY Projesi ile klâsik keten tarımının canlandırılması hedefleniyor.

Kocaeli’nin Kandıra ilçesinde coğrafik işaretli Kandıra bezinin ham hususu olan keten bitkisi, 40 yıl ortadan sonra yine toprakla buluşturuldu.

Kandıra Belediyesi, KETENKÖY Projesi ile geçmişte kıymetli geçim kaynağı olan ve 1980’li yıllarda büsbütün duran keten tarımını tekrar canlandırmak için çalışma başlattı.

Saha çalışmaları sonucu temin edilen 50 kilogram cet tohumu, yaklaşık 10 dönümlük tarlaya ekildi. Geçen 8 aylık müddette 1 metre 20 santimetre boya ulaşan keten bitkisinin hasadı klâsik prosedürle gerçekleştirildi.

Projeyle Kandıra’da keten tarımının yine yaygınlaştırılması ve unutulmaya yüz tutan coğrafik işaretli Kandıra bezinin gelecek kuşaklara aktarılması hedefleniyor.

“Bitkiyi yine gün yüzüne çıkarmaya karar verdik”

Hasada katılarak personellerle keten yolan Kandıra Belediye Başkanı Erol Ölmez, AA muhabirine, ketenin, cetlerinin geçim kaynağı olan ve giysi üzere pek çok alanda kullanılan bitki olduğunu söyledi.

Ketenin yüksek personellik maliyeti nedeniyle makine eserlerine yenildiğini belirten Ölmez, 1980’li yıllarda ilçede üretimi büsbütün duran bitkiyi tekrar gün yüzüne çıkarmaya karar verdiklerini kaydetti.

Ölmez, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Kandıra Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Kandıra Ziraat Odası’yla işbirliği yaparak KETENKÖY Projesi’ni hayata geçirdiklerini aktararak, Çalyer Mahallesi’nde yaklaşık 10 dönümlük alanda 50 kilogram tohum ektiklerini anlattı.

Ölmez, ketenin Türkiye’de daha çok yağlık olarak üretildiğini ancak lifinin daha pahalı olduğunu vurgulayarak, “Özellikle verimli toprağın az olduğu atıl yerlerde bu eser ekilirse hem bu bölgeler korunur hem iktisada katkısı olur.” sözünü kullandı.

Ölmez, liflerin dokumada kullanılabilmesi için keten hasadının yolma metoduyla yapıldığını, uzun ve kuvvetli sürecin akabinde iplik haline getirildiğini anlatarak, şunları kaydetti:

“Çocukluğumda biz de ekiyorduk. 1985’e kadar traktör taksitlerinin bir taksidini keten öderdi. Kışın evlenecek genç kızların, genç erkeklerin çeyiz parasının yarısını keten yapardı. Yaklaşık 2-3 ton civarında hane başı tohum çıkardı. Çiçekleri farklı satılırdı. Ben o günleri yaşadım. Bunun teknolojik olarak, yerli ve ulusal olarak ülke iktisadına katılması konusunda bizim bir uğraşımız olursa ne keyifli bize.”

“Keten tarlasını görünce eskiyi hatırladım”

Hasada katılan 77 yaşındaki Ayşe Sevim de yıllardır keten ekilmediğini, keten tarlasını görünce eskiyi hatırladığını söyledi.

Gençliğinde bu işlerle uğraştığını anlatan Sevim, “80’e yaklaştım, 17 yaşından beri biz bu işlerle uğraş ettik daima. Bu keteni ekerdik, yolardık, biçerdik, işlerdik. Bez yapardık, çuval yapardık. Evvelden naylon yoktu. Üzerimize giydiğimiz her şeyi ketenden yapardık.” dedi.

Sevim, bir vakitler keten çiçeği karşılığında teneke yağ alındığını, bununla bir yıl geçindiklerini söz etti.

75 yaşındaki Ayşe Baykut ise ketenin çok emek istediğini, toplamanın, harman etmenin, lifini çıkarmanın kolay olmadığını lakin karşılığının da çok bereketli olduğunu kaydetti.

Annesiyle dokuduğu bez ve kilimlerden kimilerinin hala durduğunu aktaran Baykut, “Şimdiki kumaşlar onun yerini tutmaz. Keşke yine gençler ilgi gösterse, eskiye dönsek.” sözlerini kullandı.

Kaynak: AA / Şahin Oktay – Kültür Sanat

About The Author